S. Lercher oraz pies, Wiktor Bauer i Mika Grabowska szkicują zaułek getta. (Dar W. Bauera, Kraków 1979 r.)

a1_092_2

(Dar H. Stolarz-Chałupkowej /Kraków 1985/ ze zbioru T. Rudziewicza.

a1_093_1

Idąc z ul. Perla wzdłuż Rynku w kierunku Podzamcze, wchodziło się na biegnącą z północy na południe, ulicę Staroszpitalną, która otrzymała swą nazwę od szpitalika, zbudowanego nad stawem przez o. Maurycego Połońskiego, Jezuitę, ojca biedoty tarnopolskiej /1827/

a1_093_2

Ulica Strzelecka dolna, późniejsza ul. Lelewela.

a1_094_1

Dnia 29 VI 1904 r. Ochronka Polska przeżywała swój wielki dzień: poświęcenie okazałego piętrowego gmachu, wznoszącego się na skarpie spadającej w kierunku ulicy. (Dar s. Anieli Szelęgiewicz, Stara Wieś 1978 r.)

a1_095_1

W następnym roku /1905/ postawiono statuę św. Józefa patrona Ochronki. (Dar s. Anieli Szelęgiewicz, Stara Wieś 1978 r.)

a1_095_2

W kole: s. Karolina Jarząbek (Dar s. Anieli Szelęgiewicz, Stara Wieś 1978 r.)

a1_096_1

Ulica Dziewicza /potocznie nazywana "Dziewoczą"/. (Reprodukcja z książki ks. Brząkalskiego pt. "O. Reichenberg")

a1_097_1

Z ulicy księcia Ostrogskiego wychodziła w kierunku Petrykowa ul. Szeptyckich. Od lewej: T. Milińska i Zaza Olszańska, w dali widoczne wieże kościoła parafialnego. (Dar I. Olszańskiej-Przybylskiej, Brzesko 1982)

a1_098_1

Od targowicy bydlęcej ulica Szeptyckich traciła swą nazwę na rzecz Drogi Petrykowskiej. Widoczne z tyłu domy stały na ulicy Błonie. W tym miejscu, gdzie siedzi Zaza Olszańska, żydowscy powroźnicy mieli swój "warsztat pod chmurką", w którym skręcali liny.
(Dar Z. Olszańskiej-Przybylskiej, Brzesko 1982)

a1_098_2

Ulicę Ostrogskiego z ulicą Szeptyckich "literą L" łączyła ulica Lipowa. Przy tej ulicy prosperował duży warsztat mechaniczny Stanisława Olszańskiego, który taki widok przedstawiał po "pożegnalnej wizycie" uciekających z miasta Rosjan w lipcu 1917 r.

a1_099_1

Na Zarudziu, Kapadocji koło parku, na Nowym świecie - gdzie tylko można było kupić na raty parcelę, wszędzie tam budowali się Tarnopolanie, dysponujący skromnymi środkami tacy jak kolejarze, podoficerowie Wojska Polskiego, woźni i inni, tzw. niżsi funkcjonariusze państwowi i samorządowi. (Dar Mieczysława Wiatrowego, Racibórz 1979 r.)

a1_100_1

Dom urzędnika skarbowego przy ul. Żwirki 6. (Dar syna właściciela domu, Zygmunta Kiszelki, Opole 1978 r.)

a1_100_2

Ulica Szewczenki 22. Dom Zadurowiczów i Mroczkowskich. (Dar X. Zbigniewa Mroczkowskiego, Ruda Różaniecka 1988)

a1_101_1

Zarudzie . Przedmieście, które otrzymało swą nazwę od potoku "Rudka" oddzielającego je od miasta. Południowa granica Zarudzia biegła plantami ale Sienkiewicza, która tak oto wyglądała w 1908 r. Na wiosnę 1896 r. "Tarnopolskie T-wo Upiększania Miasta" założyło, jak donosiła "Nowa Reforma" z dnia 22 II 1896 r.: "... nowe plantacje na długim placu między młynem parowym Galla, a wielkim żelaznym mostem. Plantacje te przyczynią się wielce do ozdobienia miejsca, która i tak jest ulubionym miejscem spacerów dla tych, którzy przepadają za świeżym powietrzem i ciszą...". Z lewej strony u góry widoczny kościół O.O. Jezuitów, konsekrowany przez biskupa lwowskiego Webera w dniu 29 IX 1901 r.(Dar H. Dtolarz-Chałupkowej /Kraków 1985/ ze zbioru T. Rudziewicza)

a1_102_1

Ulica Karpińskiego na Zarudziu. (Dar Zygmunta Kiszelki, właściciela domku, Opole 1978)

a1_103_1

Dom Widackiego /zdjęcie powojenne/. (Dar M. Widackiego, Rybnik 1985)

a1_103_2

Ulica Karpińskiego.

a1_104_1

Dom Müllerów, rok 1943 r. (Dar Wandy Müller-Suskiej, Wrocław 1984 r.)

a1_104_2

Dom Müllerów, rok 1943 r. (Dar Wandy Müller-Suskiej, Wrocław 1984 r.)

a1_104_3

Ulica Niemcewicza była najbardziej na północ wysuniętą ulicą miasta, a właściwie jego przedmieścia Zarudzia. W roku 1909 zbudowano przy niej gmach Szkoły Ślusarstwa maszynowego tzw. "Przemysłówkę". W roku 1927 szkoła otrzymała piętrową nadbudówkę. (Reprodukcja z "Województwa tarnopolskiego" monografii wydanej z okazji Wojewódzkiej Regionalnej Wystawy Rolniczej w 1931 r.)

a1_105_1

A dalej na północ Nowy Świat, a na północny-zachód niezapomniana "Przewalicha". (Dar S. Delankowskiego, Kraków 1987 r.)

a1_105_2

Tarnopol - widok na miasto z lotu ptaka.

a1_106_1

Plan miasta Tarnopola, oprac. i rys. Józef Holiczer (fotokopia).

T 0001 (a1_003_1)

"Taka panorama Tarnopola rozpościerała się przed oczyma każdego z nas spieszącego w upalny sierpniowy dzionek, "sztreką" na plażę na "Białej Górze"...
(Dar Mariana Gołębiowskiego, Warszawa - 1983 r.)

T 0001 (a1_006_1)