|
Małopolska Lista Pamięci \ Zmarli w 2014 \ Barbara Niemiec
Barbara Niemiec (1943-2014)
Setki ludzi "Solidarności" pożegnały na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie 15 stycznia 2014 r. dr Barbarę Niemiec, jedną z najbardziej zasłużonych i kryształowych postaci Małopolskiej "Solidarności". Osoby niezwykle otwartej na problemy innych ludzi, a zarazem wrażliwej na krzywdę i niesprawiedliwość. Mimo ciężkiej choroby do ostatnich dni dawała świadectwo przywiązania do wartości, o które walczyła jako wykładowca akademicki, dziennikarz, a także działacz związkowy.
Barbara Niemiec przyszła na świat 13 lipca 1943 r. w Krakowie. Tutaj także ukończyła studia polonistyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1966, a w 1977 r. obroniła doktorat w ówczesnej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie.
Niemal nieprzerwanie w latach 1966-2003 związana z Uniwersytetem Jagiellońskim, w którym pracowała m.in. w Katedrze Językoznawstwa Ogólnego, w Instytucie Kształcenia Nauczycieli i Badań Oświatowych i w Instytucie Pedagogiki.W 2003 r. rozpoczęła także prowadzenie zajęć ze studentami w Wyższej Szkole Filozoficzno-Pedagogicznej Ignatianum w Krakowie. W latach 1970-1974 pracowała jako bibliotekarka i nauczycielka języka polskiego w szkołach podstawowych nr 93 i 68 w Krakowie.
W marcu 1968 r. uczestniczyła w strajku absencyjnym w Katedrze Językoznawstwa Ogólnego UJ oraz w demonstracjach studenckich.
W 1980 r. aktywnie włączyła się w budowę "Solidarności", wchodząc w skład Komitetu Założycielskiego "S" na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ, tworząc Komisję Zakładową związku na uczelni i przewodząc kołu "S" w Instytucie Pedagogiki UJ.
Po wprowadzeniu stanu wojennego brała udział w strajku absencyjnym na UJ, a także uczestniczyła w demonstracji na Rynku Głównym po spacyfikowaniu KWK Wujek (17 grudnia 1981 r.).
Od 1982 r. włączyła się w budowę podziemnych struktur "Solidarności" na UJ, będąc członkiem Tajnej KZ "S" UJ (pseudonim "Marysia"). Współdziałała z innymi strukturami związku, w tym z MKS Kraków, w którym odpowiadała za kontakty z organizacjami w zakładach pracy w Śródmieściu. Od 1983 r. pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Regionalnego Komitetu Solidarności Małopolski, kierującej podziemiem w regionie.
W stanie wojennym zaangażowała się w podziemną działalność wydawniczą, redagując m.in.
"Wolną Myśl" (1982-1983) i przede wszystkim "Kronikę Małopolską", jeden z najważniejszych krakowskich tytułów stanu wojennego. Obok prac redakcyjnych organizowała również kolportaż na terenie Krakowa bardzo wielu pism podziemnych.
W 1985 r. rozpoczęła wykłady na Chrześcijańskim Uniwersytecie Robotniczym im. kard. Stefana Wyszyńskiego w Krakowie-Mistrzejowicach, zorganizowanym przez ks. Kazimierza Jancarza. Przez lata osiemdziesiąte współpracowała z Arcybiskupim Komitetem Pomocy Więzionym i Internowanym.
W 1988 uczestniczyła w przygotowaniach do strajku w Hucie im. Lenina. Równocześnie dążyła do odbudowy związku na UJ, wchodząc w 1988 r. w skład Komitetu Założycielskiego NSZZ "S" Pracowników UJ, który złożył wniosek do Sądu Najwyższego w Warszawie o rejestrację związku.
Nie akceptowała porozumień "okrągłego stołu", a szczególnie nie zgadzała się z lansowanym poglądem o zwycięstwie "Solidarności" i utworzeniu rządu "Solidarności". W licznych publikacjach i wypowiedziach publicznych podkreślała za to, że "Solidarność" nigdy nie sformowała własnego rządu.
Po 1989 r. skupiła się obok pracy na uczelni na działalności związkowej, pełniąc m.in. funkcję wiceprzewodniczącej Komisji Krajowej "Solidarności" w latach 1991-1992 oraz członka Komisji Krajowej związku w latach 1990-1992 i 1995-1998. Równocześnie pełniła ważne funkcje w Regionie Małopolskim, będąc wiceprzewodniczącą (1992-1995), sekretarzem (1990-1992) i członkiem Zarządu Regionu (1990-1998).
Uważała, że Polska ma wciąż wiele problemów natury społeczno-gospodarczej, do których rozwiązania i obecność "Solidarności" jest niezbędna. Stąd też o obecność tych kwestii w uchwałach programowych "Solidarności" dbała jako przewodnicząca Komisji Programowej Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ "Solidarność" w latach 1991-1995, a także jako członek Zespołu Polityki Społecznej.
Nadzieję na poprawę sytuacji w kraju widziała także z mianie Konstytucji – stąd też w 1994 r. weszła w skład Społecznej Komisji Konstytucyjnej, pełniąc w niej funkcję przewodniczącej zespołu ogólnych zasad konstytucyjnych i stanów nadzwyczajnych. W latach 1991-1993 była również sędziną Trybunału Stanu.
Była zwolenniczką lustracji, uważając, że bezwzględnie należy ujawniać prawdę i rozliczyć przeszłość tych osób, które w czasie próby zawiodły. Z ramienia KK NSZZ "S" od 1994 r. stała na czele zespołu "S" ds. zbadania akt Stasi, a w 2005 r. współtworzyła grupę "Ujawnić prawdę". Nie kierowała nią nigdy zemsta, a jedynie dążenie do prawdy i konieczność pokazywania jej jako wartości samej w sobie. Zapłaciła za to zresztą wysoką cenę – w 1995 r. za próbę zdemaskowania współpracy z SB ówczesnego przewodniczącego "Solidarności" Małopolskiej została odwołana z funkcji delegata na KZD NSZZ "Solidarność". Sprawiedliwość oddano jej dopiero w 2005 r., gdy fakt współpracy z SB wspomnianego przewodniczącego został przez IPN potwierdzony. Mimo tej ciężkiej próby nigdy nie odwróciła się od "Solidarności" i do końca życia ją wspierała. W 1999 r. kandydowała na stanowisko prezesa IPN.
Nie zaniedbywała także swej działalności dziennikarskiej, zasiadając m.in. w Radzie Programowej Polskiego Radia w Krakowie (1995–1999). Była cenioną publicystką m.in. "Tygodnika Solidarność", "Serwisu Informacyjnego Solidarność Małopolska" i wielu innych tytułów. W latach 1993-1995 była redaktorem naczelnym "Tygodnika Solidarność Małopolska".
Nie stroniła od działalności politycznej, kandydując – bez powodzenia – w wyborach parlamentarnych w latach 1991, 1993, 1997 i 2005.
Znajdowała również czas i chętnie angażowała się w działalność charytatywną, współpracując m.in. z Katolickim Stowarzyszeniem Civitas Christiana i duszpasterstwem Nauczycieli Diecezji Przemyskiej, ale również pomagając indywidualnie wielu osobom.
Odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006) i – najważniejszym dla niej "Medalem za zasługi dla Małopolskiej Solidarności" (2011).
Zmarła po długiej ciężkiej chorobie 8 stycznia 2014 r. w Krakowie. Na cmentarzu Rakowickim odprowadzało ją szerokie grono przyjaciół i współpracowników z różnych środowisk, w których działała. Obok licznych publikacji pozostawiła po sobie szerokie grono uczniów, dziennikarzy, działaczy społecznych i związkowych, których ukształtowała przez wiele lat swojej pracy na rzecz Polski.
Oprac. A. Gliksman
|
|
|
|
|
