|
Małopolska Lista Pamięci \ Zmarli w 2014 \ Roman Laskowski
Roman Laskowski (1936-2014)
12 lipca 2014 r. w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim spoczął prof. Roman Laskowski, znakomity polski językoznawca oraz współtwórca „Solidarności” w PAN, jedna czołowych postaci polskiego podziemia po 13 grudnia 1981 r.
Roman Laskowski urodził się 17 lutego 1936 r. w Komarnie, w pow. rudeckim w województwie lwowskim. W 1940 r. wraz z rodziną został wywieziony do Kazachstanu, skąd powrócił do Polski w 1946 r.
Po ukończeniu studiów bohemistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1959 r. rozpoczął pracę w Śląskim Instytucie Naukowym w Katowicach (1960-1963) oraz w Zakładzie Słowianoznawstwa PAN w Warszawie (1963-1969). W 1967 r. obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim pracę doktorską. W l. 1969-1973 pracował w Pracowni Budowy Gramatycznej Języka Polskiego Instytutu Badań Literackich PAN i wykładał w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie. W 1973 r. został zatrudniony w nowo powstałym Instytucie Języka Polskiego PAN w Krakowie i z nim był związany do śmierci, jako adiunkt (do 1975), docent (do 1981), profesor nadzwyczajny (do 2001) i profesor zwyczajny (od 2001).
W 1974 r. uzyskał habilitację w IBL PAN. Równocześnie pracował jako wykładowca na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach (1973-1975 jako adiunkt, 1975-1981 jako docent, 1981-1985 jako profesor nadzwyczajny).
W 1985 r. wyjechał do Szwecji, gdzie rozpoczął pracę jako profesor w Instytucie Języków Słowiańskich Uniwersytetu w Göteborgu, pozostając jednak związanym z IJP PAN. W 2001 powrócił do Polski, gdzie wykładał na Uniwersytecie Jagiellońskim (2001-2007) i Szkole Wyższej Psychologii Społecznej (2008-2012).
Był członkiem wielu komisji i stowarzyszeń naukowych zarówno w Polsce jak i za granicą. Był redaktorem naczelnym „Biuletynu Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”, a także twórcą i pierwszym redaktorem naczelnym „Studies in Polish Linguistics” (do nr 7).
Roman Laskowski był współautorem akademickiej Gramatyki współczesnego języka polskiego, oraz autorem fundamentalnych prac teoretycznych z zakresu językoznawstwa polskiego i ogólnego. Zasłynął również jako orędownik krzewienia polskości wśród nowych pokoleń żyjących na emigracji.
Od 1980 r. zaangażował się w tworzenie niezależnych samorządnych związków zawodowych, początkowo organizując Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Nauki, Techniki i Oświaty (NSZZ PNTiO) w Instytucie Języka Polskiego PAN. Po włączeniu NSZZ PNTiO w struktury NSZZ „Solidarność” został wybrany w grudniu 1980 r. na zastępcę przewodniczącego Komisji Zakładowej „Solidarności” Oddziału PAN w Krakowie (przewodniczącym komisji był Jerzy Zdrada) oraz został powołany na wiceprzewodniczącego Ogólnopolskiej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „Solidarność” PAN.
Po ogłoszeniu stanu wojennego włączył się w prace struktur podziemnych związku. 14 grudnia 1981 r. został przyłapany przez funkcjonariuszy SB na przepisywaniu na maszynie słynnej odezwy pracowników Wydziału Prawa UJ „Do społeczeństwa polskiego”, w którym dowodzili oni, że wprowadzenie stanu wojennego było nielegalne i bezprawne. Był jednym z założycieli i członkiem redakcji „Biuletynu Małopolskiego” (wraz z Jerzym Zdradą i Danutą Abrahamowicz), organu prasowego naczelnej struktury podziemnej Małopolskiej „Solidarności” – Regionalnej Komisji Wykonawczej Regionu Małopolska i Regionalnego Komitetu „Solidarność” Małopolska.
W czerwcu 1982 r. stworzył razem z Jerzym Zdradą zespół programowy RKW i kierował tzw. Grupą Opinii i Analiz. Był jednym z najbliższych doradców przewodniczącego RKW Władysława Hardka oraz tzw. łącznikiem merytorycznym RKW z Tymczasową Komisją Koordynacyjną NSZZ „Solidarność”. Uczestniczył w tworzeniu programu TKK pod nazwą „Społeczeństwo podziemne” (przyjętego w lipcu 1982 r.) oraz w spotkaniach rady Programowej TKK powstałej w 1985 r. W działalności konspiracyjnej posługiwał się pseudonimami „1000” i „Kamil”.
Za wybitne zasługi w upowszechnianiu dorobku polskiej kultury i nauki w Szwecji został w 1995 r. odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Zmarł 21 czerwca 2014 r. w Krakowie.
|
|
|
|
|
